Luita Verde solicita a caducidade da licenza para a urbanización, hotel e a paralización da actividade no campo de golf de Domaio

O Colectivo Ecoloxista Luita Verde solicitoulle o pasado 9 de xaneiro de 2019 ao Concello de Moaña, por escrito e a rexistro, a incoación de expediente para a Declaración de Caducidade da licenza para a construcción dun hotel de soto e dúas plantas no campo de golf de Domaio outorgada pola Comisión de Goberno do Concello de Moaña o 28 de outubro de 2002 á Sociedade Interburgo SA.

Luita Verde lémbralle ao Concello de Moaña que esta non é a primeira solicitude ao tanto senón que secunda a outra realizada nos mesmos termos o 11 de maio de 2012 sen que ata a data respostara nin tampouco iniciara o correspondente expediente de caducidade.

Esta solicitude parte da xustificación que despois de máis de oito anos dunha sentenza xudicial do 23 de novembro de 2009 na que o Xulgado do Contencioso n.º 3 de Pontevedra ordea o inicio das obras da construcción do dito hotel, cun prazo máximo de execución de seis meses despois de notificada esa sentenza, estas nunca foron iniciadas, o que demostra sen dúbida algunha un manifesto interese de Interburgo SA de non facer a obra.

Luita Verde aclara que a de dita sentenza xudicial do 23 de novembro de 2009 é froito do recurso contencioso no que Interburgo consigue a anulación da resolución do 21 de xullo de 2008 da Alcaldía do Concello de Moaña desestimando as alegacións de Interburgo e declarando caducada a licenza de obra para o dito hotel outorgada pola Comisión de Goberno do Concello de Moaña o 28 de outubro de 2002.

E que esa resolución nace doutra anterior do 20 de novembro de 2006 da Xunta de Goberno Local, na que, segundo informe do asesor xurídico do propio Concello de Moaña, se acorda incoar expediente para a declaración de caducidade da licenza municipal de obra concedida a sociedade Interburgo o antedito 28 de outubro de 2002, trala solicitude presentada anteriormente ao tanto por Luita Verde o 16 de marzo de 2006.

Por outra banda, Luita Verde solicitou o pasado 1 de marzo de 2019, así mesmo por escritos e a rexistro, dirixidos ao Concello de Moaña e ás Delegacións de Pontevedra da Consellería de Medio Ambiente e de Sanidade, a clausura e cese da actividade do campo de golf de Domaio ata que a empresa propietaria, a antedita Interburgo SA, execute as medidas do Dictame de Efectos Ambientais do 14 de marzo de 1991 polo que a Comisión Galega de Medio Ambiente dicta, entre outras cuestións, a realización de analíticas periódicas cada seis meses dos mananciais situados na parcela do campo de golf e nos puntos de surxencia ou canalizacións dos mesmos augas abaixo, prestando especial atención aos compostos organoclorados e organofosforados, sendo ditas analíticas remitidas á Consellería de Sanidade.

En numerosas ocasións dende Luita Verde e mesmo da Comunidade de Augas de Calvar e Verdeal, interesada por ter mananciais afectados pola actividade do campo de golf, se ten denunciado o incumprimento tanto por parte da propietaria orixinaria do campo, Golf Domaio SA, como dende o ano 1998 por parte de Interburgo SA como empresa sucesora na propiedade trala súa adquisición por subasta, da obriga de realizar as analíticas indicadas no antedito Dictame de Efectos Ambientais, sen que ata a actualidade se tivera en conta o incumprimento reiterado do dito Dictame, mirando as distintas administracións públicas para outro lado e facendo caso omiso das nosas denuncias malia que detrás das consecuencias do incumprimento do dictaminado ambiental e, en especial, da falta de analíticas das augas, pode estar entre outras a afección e grave da saúde das persoas.

Luita Verde solicitou así mesmo que se inicie un expediente sancionador a Interburgo SA por dito incumprimento do Dictame de Efectos ambientais.

Finalmente Luita Verde solicitou a Rexistro por escrito dirixido ao Concello de Moaña este pasado xoves 14 de marzo a aplicación do artigo 145 da Lei 2/2016, do 10 de febreiro, do solo de Galicia e o inicio do expediente de caducidade das licenzas de obra concedidas o 12-02-2001 e o 09-06-2003 pola Comisión de Goberno do Concello de Moaña para 50 e 52 vivendas respectivamente a Construcciones Mirón y Agarvi SL no sector B da Unidade de Actuación S.A.U. A-7 Residencial Golf Domaio. E a paralización das obras de construcción e a suspensión dos usos que destas se derivan, polo deterioro ambiental da paisaxe, do medio e dos recursos naturais como é a auga.

Na Asamblea Xeral da Xunta de Compensación da Unidade de execución “Residencial Golf Domaio S.A.U. A-7 do 15-07-1994, acordouse polo 100% dos membros o Proxecto de Compensación e o Aproveitamento edificable correspondente ao Concello de Moaña, dito aproveitamento acordase sustituilo polo pago en metálico do importe que se valora a cesión e que se estima en 200 millóns de pesetas (1.202.024,21€), con data 28-05-1998 foi aprobado polo Pleno do Concello. A día de hoxe e despois de máis de 16 e 18 anos da concesión das licenzas, a Xunta de Compensación soamente pagou 76.500.000 pesetas (459.774,26€), e o resto tería que estar pagado o 29-12-2001.

Con datas 14-08-2000, 09-10-2000 e 12-03-2001 a través de alegacións e un Recurso Potestativo de Reposición presentado por Luita Verde advertiuse ao Concello de Moaña da manifesta ilegalidade da concesión de calquera licenza de construcción do Plan Parcial S.A.U. A-7 Residencial Golf Domaio, polos incumprimentos da legalidade vixente.

O informe do Arquitecto municipal Gumersindo Ferro Pichel, de data 24-01-2008, di que a maioría das vivendas non estan iniciadas e ningunha rematada, e das obras de urbanización estímase que está executado únicamente un 50% do total da urbanización, polo que, por resolución da Alcaldía nº 31/2008 e 32/2008 de 28-01-2008, acordouse a incoación de expediente de caducidade.

Malia isto o 12-01-2010 o Alcalde de Moaña, sen ningún apoio nin argumento legal, adopta a Resolución 18/2010 pola que declara a caducidade dos expedientes de caducidade das licenzas outorgadas o 12-01-2001 e o 09-06-2003, e deixar sen efecto as medidas cautelares adoptadas de paralizar as obras de construcción e a suspensión dos usos que destas derivase.

Esta situación creou unha inseguridade xurídica aos que mercaron unha parcela no S.A.U. A-7 Residencial Golf Domaio ao propio Concello pois moitos dos primeiros perderon tódolos pagos a conta das parcelas polo embargo da Xunta de Compensación, e o Concello rematou aceptando a garantía hipotecaria de 37 parcelas do sector B ( B.1.43 e correlativas ata B.1.50 e B.4 e correlativas ata B.4.29 ), como pago do aproveitamento urbanístico da que habería outorgarse a escritura pública de constitución de hipoteca.

A Axencia tributaria sacou a subasta o 20-03-2012 as parcelas da Zona B B.2.17; B.4.25; B.4.26; B.4.29; B.5.5; B.5.6; B.5.7; B.5.8 y B.5.9.

As parcelas B.4.25, B.4.26 e B.4.29 son parcelas das que habería escriturarse constitución de hipoteca a favor do Concello de Moaña pois son parcelas garantes o aproveitamento urbanístico, cousa que non se fixo, sendo subastadas e polo método de adxudicación directa, e a única explicación é que a garantía hipotecaria do pago do aproveitamento urbanístico non se fixera, extremo este de suma gravedade, xa que o Concello ten ou debería ter un representante na Xunta de Compensación, que sempre foron os concelleiros de Urbanismo.

Na reunión de data 13-09-2018, da suposta sociedade Agrupación de Interés Económico-Urbanización Golf Domaio, creada polos propietarios das poucas vivendas ilegais rematadas ao amparo das licenzas concedidas con data 12-02-2001, ante a situacion de bloqueo económico da Xunta de Compensación e a sua incapacidade para levar a cabo a Urbanización plantexa a constitución dunha Agrupación de Interese Económico co obxetivo da venta global das parcelas do sector B a un “inversor”, por non dicir “fondo buitre” -Anida-, para recaudar fondos e poder urbanizar e así mesmo “legalizar” as súas vivendas.

Ata a data de hoxe e despois de máis de 16 e 18 anos da concesión das licenzas, non hai aval das obras de urbanización das 102 vivendas e, por engadido, a maioría das mesmas non están executadas, soamente o están unha ducia delas que representa menos do 10% do total, despois hai un lote que non chega ao medio cento que están iniciadas sen rematar e o restante está sen construír-, polo que se incumpre as obrigas de edificación e urbanización simultánea, nin existe conexión de abastecemento e saneamento de auga nin informes ao tanto da empresa concesionaria Aqualia, e dende hai 8 anos nin existe a mínima obra de continuidade.

Por engadido, o desfalco é moito maior se temos en conta que a pretensión global, a do Plan Parcial aprobado nos anos noventa, é urbanizar para construir ata un total de 462 vivendas en catro zonas distribuidas entre vivendas familiares (zona A), vivendas adosadas (zona B), apartamentos (zona P) e un hotel (zona H), dentro dunha situación xeral de ilegalidade por non existir nengún proxecto de urbanización rematado e pola falta dos avales correspondentes.

Polo contrario, o que sobresae por toda a área urbanizable é o máis absoluto deterioro ambiental con paquetes de vivendas pantasma sen rematar, viales cubertos pola vexetación e coas arquetas dos servizos eléctricos e de augas ao descuberto, con varios focos de verteduras incontroladas de lixo e entulleiras ás súas beiras, e con boa parte das parcelas sen construír a rebousar de matogueira mesturado en moitas zonas con piñeiral, eucaliptal e acacias, cun exceso de biomasa pirófita con alto risco de propagación de lume forestal máis de especies altamente invasoras como, en especial, a herba da pampa.

Para Luita Verde é obvia a fraude que supuso para a maioría dos compradores de parcelas no S.A.U. A-7 Residencial Golf Domaio (perda da inversión) e para os veciños e veciñas de Moaña, xa que este proxecto especulativo que contou coa complicidade dos sucesivos gobernos do Concello de Moaña e sen distinción de siglas nin de ideoloxías (PP, PSOE, BNG, Independentes, EG, InMo), dende a súa aprobación o 12-02-1993, hai máis de 26 anos, soamente orixinou problemas ambientais e de convivencia para os veciños e veciñas de Domaio, beneficios para os especuladores, falta de ingresos municipais (aproveitamentos urbanísticos, licenzas, tasas, etc.), posibles gastos polo mantenemento da urbanización fallida, a sucesiva marcha das empresas urbanizadoras por non cobrar e onde algunha que cobrou foi con parcelas do S.A.U. A-7 -Obexcar pertencente á familia Oubiña-, e os sucesivos embargos de parcelas, algunhas delas xa propiedade dun fondo buitre -o antedito Anida ligado á entidade bancaria BBVA- .

Luita Verde lembra que os proxectos do campo de golf de Domaio e da súa urbanización naceron a comezos dos anos noventa do século pasado, coincidindo coa efervescencia da especulación urbanística a nivel estatal, da recualificación de 95 has. (950.000 m²) dentro do que anteriormente estaba cualificado como solo non urbanizable de conservación e protección de parques forestais e que posteriormente debería pasar a estar cualificado como solo rústico de especial protección de espazos naturais dentro do espazo natural dos Montes do Morrazo segundo as Normas Subsidiarias e Complementarias de Planeamento da provincia de Pontevedra, en terreos a grande desnivel entre as concas fluviais dos regos da Freixa e da Miñouba.

Ao final, as 64 has. para o campo de golf pasaron a estar cualificadas como solo rústico ordinario e as 31 has. para a urbanización como solo urbanizable, e supuso un grave e irreversible impacto ambiental e paisaxístico -deforestación, grandes desterros e movementos de terras, sedimentación dos cursos fluviais por augas de escorrentía e, por derivación, da ribeira do mar nas súas desembocaduras, explanación, sementado e plantación de especies herbáceas e arbóreas foráneas, utilización de biocidas, alto consumo hídrico, afectación do patrimonio cultural material e inmaterial, en especial a contorna da Poza da Moura, …- na área onde se realizou, ata a actualidade.

Advertisements

Roteiro pola protección das ribeiras do rego Cubela

A Plataforma en Defensa dos Montes do Morrazo organiza o domingo 24 de marzo un roteiro para dar a coñecer a importancia natural, paisaxística e cultural das ribeiras do rego Cubela, catalogadas como solo rústico de especial protección de augas e patrimonial na parroquia de Salcedo, no Concello de Pontevedra.

O roteiro, primeiro desta primavera, será circular e sairá ás 10 da mañá do adro da Igrexa de San Martiño de Salcedo, para chegar ás 14 h. ao mesmo lugar.

O percorrido transcorrerá por vial rural, camiños e corredoiras, coincidindo en partes cos sendeiros sinalizados de pequeno percorrido de Salcedo no Tempo e do Espazo Natural e Arqueolóxico dos Sete Camiños, polos lugares de O Cruceiro, O Carramal, Castro do Monte das Croas, muíños do rego do Batán, muíños do rego do Outeiro, O Nabalexo, Conxunto rupestre de petróglifos de Regato dos Buratos-Outeiro da Mina, O Nabalexo, A Armada, O Birrete, O Carramal, A Carballeira, O Cruceiro e Igrexa de San Martiño de Salcedo.

Para se achegar ao punto da saída, hai que acceder pola estrada N-550 até a proximidade dos edificios da Xunta de Galicia, na Avda. de María Victoria Moreno de Pontevedra, para posteriormente coller a estrada PO-0012 a través da rúa Eduardo Blanco Amor, e tralo paso por debaixo da PO-10, coller o desvío en subida fronte ao CEIP San Martiño de Salcedo até achegarse finalmente ao adro da Igrexa.

Recomendamos que de se achegar en vehículo privado, por ética e polas limitacións do aparcamento, as persoas que asistan utilicen a capacidade máxima do seu vehículo, compartíndoo con outras persoas. Recomendamos tamén traer roupa e calzado de trote axeitados para a época primaveral.

Os lugares de maior interese que visitaremos son:

• A Igrexa de San Martiño de Salcedo, de estilo neoclásico, con planta de cruz latina e teito a dúas augas. Foi construída enriba doutra anterior a partir do ano 1754, xunto coa casa reitoral, o camposanto e unha escola para os cativos necesitados. Na fachada principal da igrexa, entre as dúas torres dos campanarios destaca a figura en pedra de San Martiño de Tours, padroeiro da parroquia. No lateral dunha das torres cómpre salientar tamén a presenza da rareza dun reloxo ecuatorial. Ao redor da igrexa destaca a existencia dun viacrucis de catorce estacións e, no adro, un cruceiro co cristo crucificado no anverso e a Virxe e o Neno no reverso. Na reitoral tamén hai que salientar a presenza nunha esquina da súa fachada dun reloxo de sol co seu gnomon en perfecto estado de conservación. E preto a presenza dos cruceiros do Tarabelo e do Cruceiro ou de Torres.
• A parroquia de Salcedo pertenceu durante o Antigo Réxime á xurisdición de Pontevedra baixo o señorío eclesiástico do abadengo do arcebispado de Santiago de Compostela. Tras a Constitución das Cortes de Cádiz de 1812 formou concello propio nos inicios dese século e posteriormente desde o ano 1842 até o 1869, asociada coa limítrofe parroquia de Lourizán, ata que finalmente nese ano quedaron ambas as dúas parroquias agregadas ao Concello de Pontevedra, até a actualidade.
  Parroquia rural vencellada moi directamente co produto da terra e o agro, tras séculos de imposición rentística e diezmal, dunha posterior desamortización liberal desestruturante e inxusta, e unha política decimonónica represora e caciquil, Salcedo tivo como resposta a principios do século XX un intenso movemento sindical de carácter agrarista en defensa do agro e dos dereitos laborais da súa veciñanza.

• O rego Cubela, tamén chamado Cubeiro, é denominado dos Buratos, das Fraires, do Outeiro e do Batán ou Ponte Batán, segundo a zona por onde transcorra, ten os seus nacementos na península do Morrazo na Chan da Lagoa, ao redor dos 250 mtrs. de altitude sobre o nivel do mar, máis abaixo é afluente do rego de Tomeza ou dos Gafos que ao final ten a súa desembocadura no fondo da ría de Pontevedra, nas Corbaceiras.
  É o principal curso de auga que atravesa a parroquia, e a súa ribeira ten probablemente relación coa orixe do seu topónimo, xa que Salcedo ten a súa raíz latina no bosque de salgueiro, sendo este unha das especies arbóreas predominantes na ribeira dos nosos regos. O topónimo Cubela do rego está probablemente relacionado coa fisonomía fortemente encaixonada ou cóncava que o rego produce no val en moitos dos seus tramos.
  As súas ribeiras representan o hábitat natural prioritario de bosques aluviais da Europa atemperada, onde destaca a presenza de ameneiros, salgueiros, abeleiras, bidueiros e freixos. No sotobosque tamén é de salientar a grande presenza do loureiro, xunto con outras como o sabugueiro, a pereira brava, o acivro ou a carrasca branca. Nos seus nacementos, na parte que transcorre polo rego das Fraires, existe así mesmo áreas de brañas que entran dentro da representación dos hábitats naturais prioritarios de breixeiras húmidas atlánticas e de turbeiras altas activas e do hábitat de interese comunitario de augas estancadas oligotróficas ou mesotróficas, coa presenza de varias especies de flora acuáticas e palustres, entre as que destacan a presenza de esfagnos, fentos acuáticos e ciperáceas máis fauna acuática vertebrada e invertebrada, con especies endémicas e vulnerables. Tamén están presentes os hábitats de interese comunitario de carballeiras galaico-portuguesas, con bos exemplos de carballos así mesmo ribeireños e de breixeiras secas europeas nas partes máis altas e montanas.
• Por outra banda tamén é salientable a grande importancia cultural e etnográfica, coa presenza de muíños hidráulicos, canles, pontellas, presas, fontes, lavadoiros … E ao seu redor con vivendas, hórreos e muros de pedra, xunto co mosaico de veigas e prados, vestixios da importancia que tivo desde o pasado até a actualidade as actividades agropecuarias na zona.
  Entre os muíños hidráulicos destinados á moenda dos cereais procedentes dos cultivos, principalmente do millo, destacan a presenza dos conxuntos dos muíños do rego do Batán, con catro de rodicio horizontal, conectados por canles de pedra e a maioría de herdeiros agás un deles meirande, de cubo vertical, dous infernos e un segundo andar con función de vivenda, que era privado e de maquía; e os do rego do Outeiro, con cinco muíños, tamén de canle, a maioría deles dunha soa moa e de herdeiros agás dous que eran de maquía. O topónimo Batán refírese a un mecanismo artesanal para batelos tecidos que funcionaba tamén coa forza da auga mais na actualidade desaparecido no lugar. Os muíños están a maioría abandonados e en desuso mais boa parte deles, xunto coas súas canles, foron restaurados e postos en valor pola veciñanza no ano 2014, coa colaboración da comunidade de montes da parroquia.

• No lugar do Birrete e á beira do rego Cubela ou do Batán, tamén se sitúa o Castro do Monte das Croas, asentamento prerromano da Idade do Ferro que, tras as escavacións realizadas entre os anos 1992, 1993 e 2014, se atoparon os restos de estruturas habitacionais curvas, dunha liña de muralla de mampostería e fragmentos de envases de cerámica e pezas de bronce, datado cronoloxicamente entre os séculos VII e V a. de C. e coa particularidade de que foi abandonado mentres se estaba procedendo a súa construción. Está asociado a través da cultura inmaterial coa lenda da presenza dunha moura, de supostos tesouros e dos seus encantamentos coa veciñanza que ás veces aparecía polo lugar. No interior do castro atopouse tamén unha rocha con gravados modernos e no exterior, ao seu carón, existe un cruceiro cunha inscrición no seu varal datado na Idade Moderna, denotando tamén unha cristianización do lugar.
• No lugar do Nabalexo, fitónimo referente á presenza de antigo e posiblemente tamén de cultivo do nabo, atopouse no seu momento un asentamento sen escavar con cerámica campaniforme, referente aos primeiros tempos da Idade dos Metais, de hai máis de 4.000 anos.
• Na parte máis alta do rego Cubela ou das Fraires e, preto dos seus nacementos, está situado ao seu carón, no denominado Regato dos Buratos, o conxunto rupestre dos petróglifos de Outeiro da Mina, Outeiro das Mouras ou A Chan das Mouras, con doce estacións arqueolóxicas con gravados prehistóricos, incluídas as Pedras do Fundamento e do Encantamento, de adscripción cultural da Idade do Bronce e datados cronoloxicamente tamén hai máis de 4.000 anos. Cunha variada tipoloxía -circos concéntricos, coviñas, punteados, apéndices e un posible antropomorfo e zoomorfo esquematizados de deseño único no territorio galego-.
  A Pedra do Fundamento ou das Mouras está asociada a nivel da mitoloxía popular coa cultura inmaterial. A maioría dos petróglifos xa eran coñecidos desde principios do século pasado, na actualidade teñen a catalogación de Ben de Interese Cultural (BIC), e no ano 2015 foron postos en valor a través do Proxecto de Creación do Espazo Natural e Arqueolóxico dos Sete Camiños, coa colaboración de varios colectivos veciñais e sociais e as Comunidades de Montes das parroquias de Salcedo, Lourizán e San Xián, entre os concellos de Marín e Pontevedra.

• As instalacións da Misión Biolóxica de Galicia (MBG), dependente do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) e adscrita á área de Ciencias Agrarias, abranguendo diversos aspectos de conservación e caracterización de recursos fitoxenéticos dos principais cultivos a nivel galego, están situadas no lugar de A Carballeira, ocupando desde o ano 1927 unha finca e edificios coñecidos como Pazo do Gandarón que en orixe e desde o século XVIII pertenceron ao Arcebispo Malvar mais desde principios do século pasado pertencen á Deputación de Pontevedra cedidos á MBG.

As principais afeccións ás ribeiras do rego Cubela nas últimas décadas foron os monocultivos forestais, a eucaliptización, a invasión das acacias, incendios forestais, as verteduras de lixo e de entullos, a construción da AP-9, torretas e cableados aéreos de alta tensión eléctrica, o urbanismo incontrolado, as instalacións militares da BRILAT, a utilización de biocidas, o desbroce das brañas e a desnaturalización do medio. As ameazas parten principalmente da clasificación actual do solo segundo o Plan Xeral de Ordenación Urbana do Concello de Pontevedra, vixente desde o ano 1989, e que clasifica as ribeiras do rego Cubela como simple solo rústico común, instalacións de defensa militar e como moito nalgunhas zonas como de protección forestal, mais sen ningunha figura de protección ambiental axeitada e propiamente dita.

As ribeiras do rego Cubela, dada a súa importancia a nivel paisaxístico, ambiental e cultural e como corredor ecolóxico, deberían ter como mínimo a catalogación de Espazo Natural de Interese Local (ENIL).

Luita Verde denuncia a afección no petrógligo da Moreira por unha vertedura de entullos

Luita Verde, colectivo ecoloxista que forma parte da Plataforma en Defensa dos Montes do Morrazo, denunciou este 1 de marzo na Xefatura Territorial de Pontevedra da Consellería de Cultura e Turismo, a vertedura de entullos de obra dentro da área integral de protección do petróglifo prehistórico da Moreira, declarado Ben de Interese Cultural de Galicia coa clave de identificación GA36026022, sito na parroquia de San Xián, no Concello de Marín, datado culturalmente na Idade do Bronce, hai máis de 4.000 anos.

A vertedura de entullos afecta a parte das pedras cos gravados, consistentes nun conxunto de coviñas e distintos trazos e rebaixes na rocha, cunha probable función de muíños rupestres ou naviculares que precisamente quedaron sepultados debaixo da propia vertedura. A vertedura semella levar no sitio bastante tempo, mostra do lamentable estado de abandono e desprotección do dito petróglifo, ao que a documentación nos remite que foi descuberto polo mestre e afeccionado á arqueoloxía marinense Carlos Paratcha, que xa fora declarado no seu momento Monumento Histórico Artístico e que na actualidade ten a máxima catalogación de protección a nivel autonómico, a de Ben de Interese Cultural.

Luita Verde solicitoulle á Xefatura Territorial de Pontevedra da Consellería de Cultura e Turismo a comprobación dos feitos, a apertura dun expediente sancionador e a retirada da vertedura da área de protección do dito petróglifo.

Por outra banda, quere denunciar publicamente que este tipo de feitos suceden ademais de pola desprotección tamén pola falta de posta en valor e do seu descoñecemento por parte da veciñanza e da cidadanía en xeral. Este petróglifo non está a ser tido en conta malia a súa importancia e estar sito en chan forestal e patrimonial na ladeira oriental do monte das Penizas, preto de onde transcorre o sendeiro de curto percorrido municipal por ese monte e a escasa distancia do núcleo rural da Moreira e dun dos nacementos do rego Lameira, de grande valor paisaxístico, etnográfico e agropecuario.

Luita Verde ve positivo e como un avance a posta en marcha dun plan de protección e difusión do seu patrimonio do Concello de Marín, se o comparamos coa situación anterior, mais este segue quedando coxo no seu cometido xa que non contempla todo o patrimonio existente no monte comunal marinense e menos aínda o que está situado no monte privado particular. Un lamentable exemplo disto, entre outros, é precisamente o estado de abandono e afección do petróglifo da Moreira.

A protección do patrimonio arqueolóxico marinense -cuns 60 xacementos, deles 25 petróglifos, e 6 achados segundo o último inventario do 2011- ao que se lle está sumando novos xacementos -entre eles tamén moitos petróglifos- nos últimos anos, ten que estar necesariamente asociada a súa posta en valor e verdadeiramente integral por todo o territorio marinense.

Roteiro pola protección do Monte das Penizas

A Plataforma en Defensa dos Montes do Morrazo organiza o domingo 17 de febreiro un roteiro para dar a coñecer a importancia natural, paisaxística e cultural da contorna do Monte das Penizas, catalogada como solo rústico de especial protección forestal e patrimonial nas parroquias de San Xián, Mogor, O Campo e Seixo, no concello de Marín.

O roteiro, segundo deste inverno, será circular e sairá ás 10 da mañá da alameda Rosalía de Castro de Marín, para chegar ás 14 h. ao mesmo lugar.

O percorrido transcorrerá por vial rural, camiños forestais e corredoiras, recollendo partes do sendeiro municipal de pequeno percorrido, polos lugares da Praza do Reloxo, Praza da Veiguiña, Rúa da Calzada, O Souto, A Costa, Castro da Subidá, A Porteliña, Monte Penizas, A Moreira, val do rego Lameira, O Souto, Rúa da Calzada e alameda Rosalía de Castro de Marín.

Para se achegar ao punto da saída, hai que acceder pola estrada que PO-551 até o núcleo urbano, fronte a entrada da Escola Naval e do porto de Marín.

Recomendamos que de se achegar en vehículo privado, por ética e polas limitacións do aparcamento, as persoas que asistan utilicen a capacidade máxima do seu vehículo, compartíndoo con outras persoas. Recomendamos tamén traer roupa e calzado de trote axeitados para a época invernal.

Os lugares de maior interese que visitaremos son:

• A Praza do Reloxo, anteriormente da Constitución, coa igrexa de Santa María do Porto, do século XVII e reforma barroca do século XVIII, do século XVII e reforma barroca do século XVIII, o reloxo nunha torre posterior que dá nome á praza , e a presenza dalgunhas edificacións civís con orixe desde o século XVIII até a actualidade. Aquí estivo tamén a sede do priorado do Mosteiro de Oseira que desde o ano 1151 (S. XII) até o ano 1836 (S. XIX), coa desamortización liberal de Mendizabal e a creación do novo e actual concello constitucional, formou un couto con xurisdición propia, abranguendo toda a parroquia de San Xián do Val de Marín, ou dos Encoirados, onde recaudou anualmente rendas e diezmos, tanto polos produtos agrarios extraídos da terra, como dos extraídos da ría a través da pesca e o marisqueo.
• A Praza da Veiguiña, con anterioridade chamada “a do peixe”, xa que era onde se vendía o peixe traído do mar até o ano 1928, no que esta actividade se trasladou á praza de abastos no edificio do mercado construído na proximidade, á beira do rego Lameira e preto da súa desembocadura na ría. A praza e os arredores destacan polas rúas de acceso estreitas e as edificacións en pedra, algunhas dentro das denominadas como “casas do pincho” e outras con entrada exterior de escaleiras ou “casas de patín”, vestixios da desaparecida arquitectura tradicional mariñeira de antano.

• As dúas prazas, a igrexa e en conxunto o promontorio do actual casco antigo de Marín que dá cara á marxe dereita da desembocadura do rego Lameira forman parte do xacemento dunha antiga vila romana litoral, á parte doutra próxima existente na contorna da actual praia de Portocelo, na parroquia de Mogor. Ao carón das ribeiras da desembocadura do rego Lameira, do que aínda se conservan os topónimos nalgunhas rúas. Foi así mesmo onde comezou e se foi desenvolvendo posteriormente e desde o Medievo o Marín portuario. No século XVIII Marín, cando comezaba a ser a alternativa portuaria de Pontevedra, posuía xa o título oficial de vila pola súa importancia como entidade singular de poboación.
• A rúa da Calzada fai referencia á antiga corredoira empedrada, xunto á que transcorría a vrea, que en orixe daba acceso ao antedito asentamento romano no litoral da localidade. Á beira desta rúa estivo tamén a primeira sede da casa consistorial até o ano 1860. É tamén a mediados e finais do século XIX cando se comeza a producir a importancia de Marín como porto pesqueiro e comercial a nivel estatal. O que orixinariamente era unha sucesión de areeiros na ribeira do mar desde A Almuiña pasando pola Areíña ate O Canto de Area, en dirección aos Praceres e ao fondo da ría, desaparece tras sucesivos recheos portuarios, incluídos os do Polígono de Tiro e a Escola Naval militar, ao longo do pasado século XX até a actualidade. A poboación  litoral ao seu carón acolle un extraordinario incremento até os ao redor de 16.000 habitantes da actualidade, as dúas terceiras partes de todo o municipio, adquirindo ademais a capitalidade deste.
  
  Malia que Marín como lugar estivo a maior parte da historia vencellado eclesiásticamente á parroquia de San Xián como parroquia matriz, ao final segregouse desta no ano 1929 para pasar a ser exclusivamente a parroquia de Santa María do Porto de Marín mentres que a parroquia de San Xián, de vocación máis rural, agraria e montana, pasa a ser comunmente coñecida como “Marín de Arriba”.
  Á beira da rúa da Calzada naceu e viviu durante boa parte do século pasado José Meijón, persoeiro que adicou boa parte da súa vida a esculpir coa súa arte e ao longo do municipio, mensaxes e motivos figurativos nas rochas e todo tipo de soportes de pedra nos espazos naturais e edificacións civís e relixiosas, cunha particular e obsesiva mestura de simbolismo relixioso e ideolóxico.
• No lugar da Costa está ubicada a coñecida como Granxa de Briz, na actualidade de titularidade municipal adicada á dotación de servizos e como zona verde a través do Parque dos Sentidos, mais con anterioridade foi de titularidade privada e pertencente ás familias pudentes de Briz e Munaiz e orixinariamente e coa funcionalidade agropecuaria correspondente, foi titularidade dos monxes do priorado do Mosteiro de Oseira.
• O Castro da Subidá ou da Cividade, situado nun grande outeiro, lindeiro actual entre as parroquias de San Xián e Mogor, acolleu no pasado un importante asentamento humano prehistórico da Idade do Ferro cunha etapa final romanizada, que supuxo unha habitación entre os séculos IX a.C. e o I-II d.C. Cunha dimensión total dunhas 3 hectáreas, foi excavado a principios da década dos 80 do século pasado, posteriormente no 2011 e máis recentemente hai escasas datas, estando posto en valor ao redor dun 1 % da súa totalidade. Entre as estruturas postas en valor hai que salientar os vestixios de varias vivendas circulares e unha cadrada, cunhas funcionalidades orixinarias habitacionais e como almacén. Tralas súas prospeccións arqueolóxicas coñécese que foi un asentamento fortificado onde os seus poboadores se abasteceron tanto dos produtos animais e vexetais domesticados e cultivados en terra nos arredores como dos procedentes do mar na proximidade a través da pesca e marisqueo, do que se conservou no castro os correspondentes “cuncheiros”. Tamén que tivo contactos comerciais co exterior. Acolle tamén varios petróglifos con gravados prehistóricos datados na Idade do Bronce. Pola súa croa ou parte superior acolle unha incipiente carballeira e amplas vistas panorámicas tanto do val do rego Lameira como da ría.
• Ao carón do Castro da Subidá a vrea ou camiño real que, procedente do emprazamento da antiga vila romana litoral de Marín, e tras atravesar o rego Lameira pola contorna da antiga Ponte Zapal, e formando parte probablemente dunha vía secundaria romana á Vía XX “per loca maritima”, proseguía posteriormente trala Porteliña e A Brea ao carón doutros asentamentos castrexos nos actuais concellos de Marín, Bueu e Cangas, ás veces coincidinte co transcorrer da actual estrada PO-551, até achegarse finalmente ao extremo peninsular morracense, no Hio co Facho de Donón.
• O Monte das Penizas, de orixe oronímica referente á grande presenza nel da pedra, enlaza a nivel físico co outeiro do Castro da Subidá a través da Porteliña como pequena porta de paso, sobe até unha altitude ao redor dos 280 metros sobre o nivel do mar e na actualidade fai a función de lindeiro entre as parroquias marinenses de San Xián, O Campo e Seixo, e antigamente das xurisdicións de Marín, a través do Mosteiro de Oseira, e de Cangas do Morrazo, a través do Cabildo catedralicio de Santiago de Compostela, respectivamente.
  Está extratéxicamente situado na confluencia dos vales do rego Neibó -Loira e do rego Lameira, abranguendo a súa vista panorámica a maioría do actual municipio marinense, por unha banda, e cunha ampla e espectacular visión panorámica da maioría da contorna da ría de Pontevedra, pola outra. Desde varios puntos de observación se pode outear os montes Sobareiro e da Cova, a enseada de Bueu e o Cabo Udra, na marxe morracense, o Cabicastro na marxe exterior do Salnés e as Illas Ons na entrada da ría no horizonte; o val do rego Lameira, o alto do Pornedo e o núcleo urbano de Marín, na marxe morracense, a Illa de Tambo e a enseada do Campelo no fondo da ría e o Monte Castrove na marxe interior do Salnés; os altos de Castiñeiras, o Monte Formigoso, Outeiro de Campolongo e o val do rego Neibó-Loira e Gorgadas, dentro da península morracense.
  A nivel xeolóxico destaca pola súa elevación e abrupta xeomorfoloxía granítica, con formación de cabalgamentos e pías, isolado entre formacións metamórficas ao seu redor pertencentes ao complexo Vigo-Pontevedra.
  Obxecto historicamente durante o pasado de moita extracción da súa pedra para as construcións dos núcleos dos arredores e máis recentemente de plantacións forestais con monocultivos, o Monte das Penizas aínda conserva algunhas carballeiras incipientes nas súas partes máis altas e a presenza dalgún exemplar da esclerófila e emparentada sobreira no seu interior que dá mostra da sucesión ecolóxica e a climacidade da carballeira termófila dentro do hábitat de interese comunitario de carballeiras galaico portuguesas. Contén tamén mostras dos hábitats de interese comunitario de vexetación pioneira na rocha silícea e de breixeira seca europea, herdeira da utilización anterior da matogueira e durante séculos como recurso a monte baixo.
  Por outra banda e a nivel cultural conserva algúns exemplos de gravados prehistóricos, como o do petróglifo da Idade do Bronce das Penizas, na parte alta, ou o da Moreira, na parte baixa, e outros máis por inventariar espallados. Na parte alta está o asentamento da Idade do Bronce de Currás, proba en conxunto de que este espazo natural xa contou coa presenza humana desde hai máis de 4.000 anos, aos que se lle pode engadir a existencia de varios abrigueiros rochosos que poderían ser utilizados e reutilizados polo ser humano desde épocas prehistóricas até datas moi recentes.
  
• O val do rego Lameira, principal conca fluvial que atravesa a parroquia de San Xián, representa unha extensa área rústica aínda bastante conservada, paralela ao transcorrer dos varios regueiros afluentes do rego principal, parte deles cos seus mananciais nas abas do propio Monte das Penizas, ate o seu remate no núcleo urbano marinense, desgraciadamente canalizado e entubado desde hai case medio século no seu derradeiro tramo urbano, previo a súa desembocadura na ría, da que fai función de tributario e ao mesmo tempo corredor ecolóxico. Entre mosaicos de prados e cultivos de viñedo, cereais e legumes, dun grande valor paisaxístico e agropecuario, agroma nas partes incultas un excelente bosque de ribeira, onde, entre ameneiros, salgueiros e carballos, destaca a presenza da abeleira, formando pequenas abeledas, dentro do hábitat natural prioritario de bosques aluviais da Europa atemperada. Tamén son de salientar os varios exemplos de arquitectura popular e etnografía -vivendas, lavadoiros, fontes, hórreos, muíños…- que aínda se poden ver polos núcleos de poboación das inmediacións -Cidrás, A Porteliña, A Moreira, O Souto, O Sequelo-.

As principais afeccións nas últimas décadas para a contorna natural do Monte das Penizas foron os monocultivos forestais, a eucaliptización, os lumes forestais, a invasión das acacias e outras especies invasoras, as verteduras sen control de terras, lixo e entullos, as torretas e tendidos eléctricos aéreos, a construción da estrada VG-4.4 da variante de Marín, e o abandono e afección do patrimonio cultural e arqueolóxico. As principais ameazas son a reincidencia e mesmo ampliación dos monocultivos e da eucaliptización que en xeral se contempla na revisión do actual plan forestal galego e a falta dunha axeitada e íntegra protección e posta en valor ambiental, cultural e paisaxística.

En abril de 2016 a Plataforma en Defensa dos Montes do Morrazo solicitoulle á Xunta de Galiza que incluise o Monte das Penizas como Lugar de Especial Interese Paisaxística (LEIP) no Catálogo das Paisaxes de Galiza.

 

Roteiro pola protección do rego da Freixa e Chans de Grixó

A Plataforma en Defensa dos Montes do Morrazo organiza o domingo 13 de xaneiro un roteiro para dar a coñecer a importancia natural, paisaxística e cultural da ribeira do nacemento do rego da Freixa e das Chans de Grixó, catalogado como solo rústico de especial protección de augas, forestal, patrimonial e de espazos naturais na parroquia de Domaio, no concello de Moaña.

O roteiro, o primeiro deste inverno, será circular e sairá ás 10 da mañá fronte da capela de San Lourenzo, para chegar ás 14 h. ao mesmo lugar.

O percorrido transcorrerá por vial rural, camiños forestais e corredoiras, polos lugares de Abelán, Carballido, A Xesteira, Chans de Grixó, A xesteira, Carballido, ribeira do rego da Freixa e San Lourenzo.

Para se achegar ao punto da saída, hai que acceder a Domaio poloa estrada que sube da PO-551 desde o parque da Cerradiña, ou no outro extremo, pola que sube desde a mesma PO-551, polo paso elevado do corredor de alta capacidade do Morrazo CG-4.1, preto da AP-9 da ponte de Rande.

Recomendamos que de se achegar en vehículo privado, por ética e polas limitacións do aparcamento, as persoas que asistan utilicen a capacidade máxima do seu vehículo, compartíndoo con outras persoas. Recomendamos tamén traer roupa e calzado de trote axeitados para a época invernal.

Os lugares de maior interese que visitaremos son:

• A Capela de San Lourenzo. Esta capela de principios do século pasado é de planta rectangular e cuberta a dúas augas. A Fachada principal é de pedra de perpiaño e os laterais de cachotería, porta de arco de medio punto, espadana dun só van e mesa exterior con forma de altar ao carón da entrada.
• conxunto dos núcleos rurais de San Lourenzo, Abelán e Carballido que, acolléndose ao val que conforma o paso do rego da Freixa polo lugar, é un dos mellores da comarca. A arquitectura popular e tradicional dalgunhas das súas edificacións e elementos étnográficos mestúrase cunha paisaxe agropecuaria con bos exemplos de prados, pasteiros e cómaros, rodeados por sebes arbóreas e onde a auga segue sendo un ben cíclico, conformando así mesmo o hábitat de interese comunitario de prados seminaturais húmidos de herbas altas.
• A Xesteira, no límite entre as paroquias de Domaio e Meira, é un fitónimo con referencia á xesta que, como parte da matogueira e o monte baixo, e a través da roza xunto cos pasteiros, a gandeiría extensiva e a extracción de pedra a nivel local, tiveron até o pasado máis recente moita importancia a nivel rural e económico, como o textemuña a existencia vestixial dos valos nos lindeiros e o acceso a través das corredoiras. Situada nunha zona chaira ao redor dos 375 metros de altitude sobre o nivel do mar e coñecida tamén como A Chan da Xesteira, é un excelente miradoiro natural sobre a ría de Vigo, coa Enseada de Moaña, o intermareal da praia da Xunqueira e os vales dos rego da Fraga e Inferno ao seu pé, a contorna que vai desde os altos do Agudelo e Outeiro da Carballosa por Marco Corbado até os do Outeiro da Paralaia, Xestoso e da Pena do espazo natutal da Carballeira de Coiro, parte do val do rego Bouzós até o núcleo urbano de Cangas, O Castelo de Darbo e Serra Nacente até Punta Balea, e desde a Serra do Galiñeiro e Monte Alba, polo Maúxo até a Serra da Groba, Monteferro e Cabo Silleiro na outra marxe, e as Illas Cíes ao fondo na entrada da ría, conformando unha panorámica de grande valor paisaxístico e ambiental.

• As Chans de Grixó, haxiónimo que fai referencia á igrexa. É outra zona chaira en alto de grande valor paisaxístico e ambiental, neste caso pola existencia dunhas brañas, dentro de hábitat natural prioritario de breixeiras húmidas atlánticas e, ao mesmo tempo, de turbeiras altas ácidas, ao carón do hábitat de interese de breixeiras secas europeas e asociado así mesmo ao de rochedais silíceos con vexetación pioneira. Nel coexisten varias especies de interese como os breixos das brañas (Erica tetralix e Erica ciliaris), o carrizo das brañas (Sphagnum sp.) o piorno de tres espiñas (Genista triacanthos) ou a papuxa do mato (Sylvia undata) e a avenoiteira cincenta (Caprimulgus europaeus), integradas dentro do Anexo I da Directiva Aves coa máxima categoría de protección a nivel europeo. Ao mesmo tempo sobresae pola presenza de varios exemplares de sobreira (Quercus suber), especie arbórea de folla esclerófila e perenne e cortiza grosa que, xunto co emparentado carballo (Quercus robur), forma parte do hábitat de interese comunitario de carballeiras galaico-portuguesas, dentro da clasificación fitosociolóxica Rusco aculeati-Quercetum roboris subasociación Quecetosum suberis. De xeito termófilo a sobreira se espalla polo espazo natural dos Montes do Morrazo, especialmente polos montes das parroquias de Domaio (Moaña) e de Cobres e Vilaboa (Vilaboa).
• As Chans de Grixó xunto coa Chan da Xesteira, sitas na parte alta tributaria do rego da Freixa e fronte ao lugar de Biduído, están integradas dentro do espazo natural dos Montes do Morrazo, segundo as antigas NN CC e SS de Planeamento da provincia de Pontevedra e clasificadas na actualidade como solo rústico de especial protección de espazos naturais dentro do PXOM de Moaña. A nivel xeomorfolóxico destacan tamén pola grande formación de pías e cabalgamentos graníticos nas súas penedías.
• Polo lugar de Xestoso, entre plantacións de frondosas caducifolias e piñeiral, por riba do lugar de Campo das Bestas, ao redor dos 530 metros de altitude sobre o nivel do mar e preto do alto do Faro de Domaio, está a ribeira do nacemento do rego da Freixa en solo rústico de especial protección de augas, forestal e de espazos naturais, pertencente así mesmo ao espazo natural dos Montes do Morrazo. O seu nome é outro fitónimo, neste caso referente a unha das árbores, o freixo, que adoita estar presente nas ribeiras dos regos, ao igual que o dan a entender os topónimos dos lugares na proximidade -Carballido, Abelán, Biduído- que fan referencia ao tipo de bosque orixinario coa carballos, abelairas e bidueiros que, xunto cos salgueiros e ameneiros, de formación máis cercana ao leito, conforman o tradicional bosque de ribeira ou ripícola e hábitat natura prioritario de bosques aluviais da Europa atemperada. A súa conca, coa presenza así mesmo de rochas metamórficas, entra a nivel xeolóxico dentro do complexo Vigo-Pontevedra, corresponsable no pasado da formación da Enseada de San Simón, no fondo da ría, espazo natural protexido integrado na actualidade na Rede Natura, onde desemboca o propio rego da Freixa e fai función a súa vez de corredor ecolóxico. Até mediado o século pasadoo rego da Freixa daba servizo de auga a unha treintena de muíños hidráulicos e da rego desde San Lourenzo e Carballido por Biduído até O Calvar e A Costa ao longo dunha boa parte da parroquia de Domaio, e complementando pola outra a ribeira dos regos da Miñouba e Libón.
• A nivel cultural e arqueolóxico cómpre salientar a presenza dos restos da mámoa neolítica de Biduído e os petróglifos da Pedra do Santo, de Biduído e de Chans de Grixó. A Maioría destes petróglifos son así mesmo prehistóricos, neste caso da Idade do Bronce, agás o último, cuxa datación sería compartida xa que malia a existencia de coviñas de posible orixe prehistórica, tamén contén unha grande cantidade de gravados cruciformes de máis que probable orixe histórica. Este petróglifo, o das Chans de Grixó, probablemente teña relación coa orixe haxionímica do lugar e, por outra banda, hai que ter en conta que está ubicado preto do linde coa parroquia de Meira e que esta, previamente á desamortización liberal das terras e a constitución dos municipios do século XIX, estivo rexida durante o Antigo Réxime por un Couto señorial e con xurisdición propia mentras que a de Domaio estaba integrada dentro da xurisdición eclesiástica do Morrazo e desde o Medievo estivo aforada aos monxes do Mosteiro de Melón. O petróglifo da Pedra do Santo, ou de San Lourenzo, preto da capela do mesmo nome, malia que é outro exemplo de haxiónimo e que segundo a lenda é onde apareceu o santo, pola existencia de coviñas e pías na dita pedra, sexan con toda probabilidade de orixe prehistórica e natural e a lenda un exemplo máis de cristianización dun lugar pagano anterior.

As principais afeccións nas últimas décadas para a contorna natural da ribeira de nacemento do rego da Freixa e das Chans de Grixó foron os monocultivos forestais, a eucaliptización, a invasión das acacias e outras especies invasoras, as verteduiras sen control de terras, lixo e entullos, as torretas e tendidos eléctricos aéreos, o campo de golf e urbanización e o abandono do patrimonio cultural e arqueolóxico. As ameazas no futuro e na proximidade son o proxecto do parque eólico de Pedras Negras e o de investigación mineira de Pedrouzos.

Por considerármolos uns espazos de alta importancia ambiental e corredor ecolóxico, a Plataforma en Defensa dos Montes do Morrazo solicitoulle en marzo de 2012 á Xunta de Galiza a ampliación da Rede Natura a un novo lugar a nome de Carballeiras e Montes do Morrazo, que recollese os espazos naturais dos Montes do Morrazo e Carballal de Coiro segundo as antigas Normas Subsidiarias de Planeamento da provincia de Pontevedra, máis outros ampliables. En abril de 2016 a Plataforma solicitoulle así mesmo á Xunta de Galiza que incluise os espazos naturais dos Montes do Morrazo e Carballal de Coiro como Áreas de Especial Importancia Paisaxística (AEIP).

Galifornia, o Morrazo e os lumes

Se nos EEUU existe unha California, en Galiza tamén temos a nosa Galifornia, que se semellan non só polo clima máis cálido, senón tamén nos últimos anos polos incendios forestais agravados polas secas, produto do quecemento global e a mudanza climática a nivel planetario.

A nosa Galifornia compóñena a zona sur da provincia de Lugo, a maior parte do territorio da provincia de Ourense, e a zona de Pontevedra ata as Rías Baixas, na que se inclúe o Morrazo, dentro do que se denomina a Galiza mediterránea coa súa confluencia oceánica atlántica.

O que na actualidade está a suceder na California norteamericana xa sucedeu de xeito similar na Galifornia galega en outubro do ano pasado. De milagre, O Morrazo foi unha das poucas zonas que se salvou deses lumes pois é unha das áreas que tradicionalmente ten padecido as sucesivas vagas de lumes. Como a de agosto do 2006 e outras anteriores nas últimas décadas.

Pasado xa un ano desta última vaga de lumes, e despois dos primeiros temporais e a chuvia, parece que a alarma e a mobilización social do outono pasado pasaron a un segundo lugar. A sociedade parece máis preocupada por outras problemáticas sociais ou políticas ás portas dun novo periodo electoral.

Mais a problemática dos incendios forestais pode volver a xurdir en calquera momento, tendo en conta os cambios bruscos da mudanza climática, as altas temperaturas e o enorme combustible que existe, en especial o pirófito eucalipto, o inflamable piñeiro e unha grande parte da biomasa arbórea e arbustiva sen controlar, disposta a arder xa non só pola intencionalidade humana senón simplemente pola acción da isca dun raio.

Desde a Plataforma en Defensa dos Montes do Morrazo queremos denunciar que a situación ambiental dos nosos montes apenas mudou con respecto ao ano pasado, senón que máis ben, empeorou debido á sempiterna falta de control e de ordenación dos recursos naturais e forestais, o incumprimento unha vez máis da propia lexislación de montes e de defensa contra incendios, ao que se lle engade o agónico abandono do noso rural.

Eucaliptos, acacias e demais biomasa pirófita seguen a campar sen control non só nos nosos montes, senón tamén ao redor dos nosos núcleos de poboación, malia existir desde o ano 2007 unha lei de prevención e defensa contra os incendios forestais. Lei reforzada posteriormente pola lei de montes do ano 2012. A franxa de 50 metros de protección con respecto ás edificacións segue sen aplicarse maioritariamente debido ao desleixo dunha maioría da poboación coa propiedade do solo rústico e forestal, os erros xeralizados na identificación das parcelas no Catastro e a falta de coordinación entre as distintas consellerías da Xunta de Galiza e os Concellos, cun resultado final en moitos dos casos de absoluta incompetencia.

As únicas accións positivas levadas a cabo son as esporádicas plantacións con frondosas e ultimamente as actividades deseucaliptizadoras con voluntariado que, alén do fin altruista e filantrópico, non deixan de ser simbólicas, cando debería ser unha práctica xeralizada, coordinada entre a propiedade do solo e as administracións públicas e remunerada economicamente coa correspondente xeración de postos de emprego.

Mais xa sabemos, segundo a revisión do plan forestal en trámite, que a Xunta de Galiza non está polo labor de ordenar nin de xestionar por lei de xeito racional e sustentable os recursos forestais, senón que pretende someterse unha vez máis aos intereses económicos das grandes empresas do sector da madeira e aos enerxéticos e industriais de ENCE, consolidando e mesmo ampliando a superficie con plantacións de especies de rápido crecemento.

Isto é en grande parte non só para fabricación de pasta de papel senón para a futurible xeración de electricidade a costa da incineración de grandes cantidades de biomasa, método que aínda que o deixen caer como renovable non é moi ecolóxico ao igual que os fumes que se espallan precisamente pola atmosfera despois dos lumes.

Esas grandes empresas que seguen a impoñer a nivel político os seus intereses económicos por riba dos verdadeiramente sociais e ambientais, son as mesmas que despois de cada vaga de lumes, onde en moitos dos casos a biomasa propagadora adoitan ser eucaliptos e piñeiros plantados intensivamente e en réxime de monocultivo, para rematar dicindo que cunhas plantacións ordenadas e limpas como as do norte isto non sucedería.

Mais non teñen en conta que Galiza non é toda igual, que os recursos dos nosos montes non son só a madeira e que na parte máis meridional temos a nosa particular Galifornia, e que co clima e o combustible non se debe xogar. Sobre todo cando a propia comunidade científica está a constatar e salientar o incremento imparable da temperatura do planeta e as nefastas consecuencias ambientais e sociais que isto pode provocar no futuro de non tomar as correspondentes medidas de aminoración de impacto das nosas actividades con respecto ao medio.

A Asociación Monte Pituco organiza as II Xornadas pola protección e posta en valor do patrimonio de San Xián

A Asociación Monte Pituco, que forma parte da Plataforma en Defensa dos Montes do Morrazo, organiza as II Xornadas pola protección e posta en valor do patrimonio de San Xián os vindeiros 16 e 17de novembro.

A primeira das actividades será unha barferencia o venres 16 de novembro a partir das 20h na Adega da Capeleira (rúa do Forno, Marín) na que baixo o título “Unha loita xudicial gañada a pulso” os avogados Juan Areses e Rafael Areses falarán sobre as dúas sentenzas xudiciais que botaron abaixo o polígono industrial proxectado no Monte Pornedo.

Para ás 10h do sábado 17 está programada unha andaina que sairá da arboreda do Monte Pornedo para comprobar in situ o forte desnivel do terreo, a preocupante desatención que sofren os BIC catalogados e o amplo alcance visual e panorámico sobre a ría de Pontevedra dende o miradoiro do Monte Pornedo.

Pódese ler toda a información destas xornadas na web da Asociación Monte Pituco